Enflasyonun ve krizin düşmediği ülke: Arjantin. Arjantin’de enflasyon ‘hiper’ iken, vatandaşların yoksulluk hikayeleri acı verici hale geliyor. Hikayelerin çoğu daha yumuşak tanıdık gelse de, ülkede seçime giden belirsizlik, 2000’lerin başındaki büyük krizin travmasını tetikliyor. Yoksulluğun arttığı Arjantin’de zenginler bile özel zevklerinden vazgeçmek zorunda kalıyor. Ülke para biriminin değeri her geçen gün düşerken, gıda fiyatları da her geçen gün değişiyor.
Arjantin’de enflasyon sorunsuz bir şekilde daha yüksek üç haneli seviyelere ilerlemeye devam etti.
Arjantin’de devalüasyon endişeleri nedeniyle artan maliyetler ve pezodan çıkışların etkisiyle enflasyon Nisan ayında da üç haneli rakamlara doğru ilerlemeye devam etti.
Arjantin Ulusal İstatistik Enstitüsü’nden yapılan açıklamaya göre Nisan ayında tüketici fiyatları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 108,8 arttı. Bu rakam, bir önceki aya ait yüzde 104,3’ün ve piyasa beklentisi olan yüzde 106,9’un oldukça üzerinde bir rakam oldu.
Nisan ayında bir önceki aya göre enflasyon yüzde 7,5 olan piyasa beklentisinin üzerinde yüzde 8,4 arttı.
Buenos Aires yetkilileri, daha fazla para kazanma umuduyla Arjantin’in 44 milyar dolarlık programını Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yeniden müzakere etmeye çalışıyor.
Ancak hükümet, genellikle IMF’nin herhangi bir finansmanı onaylaması için kıstas oluşturan programdaki bazı kilit hedefleri tutturamıyor.
Arjantin Merkez Bankası (BCRA) en son faiz oranını 300 baz puan artırarak yüzde 91.00’e çıkarırken, enflasyon açıklamasının üzerinden iki gün sonra 600 baz puan artırarak yüzde 97’ye çıkardı.
Arjantin, Zimbabwe, Lübnan, Venezuela ve Suriye’den sonra enflasyonun üç haneli olduğu dünyadaki beşinci ülke.
Ülkede temel ihtiyaçlarını karşılayamayan milyonlarca insan varken, Arjantinliler durumun daha ne kadar kötüye gidebileceğini merak ediyor.
2018’den sonra Arjantin’de enflasyon katlanarak arttı. Nisan ayında 30 yıl sonra ilk kez enflasyon yüzde 100’ün üzerine çıkarken, kur krizinin ardından yaşanan kuraklık ülkedeki tarım sektörünü de etkiledi.
Arjantin, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile iki kurtarma paketi üzerinde anlaşırken, bir yandan da ‘kemer sıkmaya’ zorlandı.
“İnsanlar sadece temel ihtiyaçları satın aldıklarında bile şanslı sayılırlar.”
BBC Türkçe’den Veronica Smink’in haberine göre Yanina, satın alma gücündeki erimenin yeni olmadığını söylüyor ancak 10 yıl önce başkent Buenos Aires’te bakkalını açtığında enflasyonun yüzde 25 olduğunu hatırlıyor. Ancak o dönemde insanların hala geçimini sağlayabildiğini ve hediye alabildiğini söylerken, yaklaşık 10 işten 4’ünün temel ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
Yanina, müşterilerinin şu anda sadece temel ihtiyaçları aldıklarını ve alabilenlerin bile şanslı sayıldığını söylüyor.
Arjantin’de resmi verilere göre mart ayının prestijiyle vatandaşların yüzde 40’ı yoksulluk sınırının altında yaşarken, 14 yaş altı çocuklarda bu oran yüzde 55 civarında görünüyor. Yüksek enflasyonun da çocuk sayısını artırması bekleniyor. fakir.
Enflasyon yoksulluğu orantısız bir şekilde artırırken, en fazla artışın gıda fiyatlarında olması yoksul aileleri daha çok etkiliyor.
Arjantin’de işçilerin birçoğu kayıt dışı iken, örneğin sendikaların güçlendirilmesiyle yapılan anlaşmalarda maaşlı işçiler enflasyon oranında zam alamıyor.
Pandemi sonrası kayıt dışı çalışanlarla birlikte artan bir diğer kesim ise esnaflar ve işgücünün neredeyse yarısını oluşturuyorlar.
Arjantin’de ‘nispeten’ düşük işsizlik oranı yüzde 6,3 iken, maaşlar enflasyon karşısında erimeye devam ediyor.
Arjantin’deki minimum fiyat 350 dolar civarında. Nisan ayında yapılan hesaba göre iki çocuklu çekirdek ailenin yemek maliyeti yani açlık sınırı 829 dolar seviyesinde ölçüldü.
37 yaşındaki Cinthia, düzenli bir işi olmasına rağmen enflasyon nedeniyle artan kiralarla baş edemediği için emekli maaşlarıyla geçinemeyen ailesinin yanına taşınır. Aile ayda bir et yiyebiliyor ve ekliyor: ‘Arjantin’de hep enflasyon vardı ama şimdi çalışsan da fakirsin.’
Fiyatlar çok hızlı yükseldiği için gıda alışverişinin ne kadara mal olacağını hesaplamak artık mümkün değil. Bisküvi fiyatları bile her gün değişiyor.
“Görece” iyi maaş alanlar bile Arjantin’de geçimini sağlamakta zorlanıyor. Ücretler enflasyonla birlikte artsa da devlet vergi dilimlerini değiştirmediği için ödenen vergi artıyor.
2 yıldır emekli olan 67 yaşındaki lojistik uzmanı Guillermo, torununun okul masraflarını karşıladığı için çalışmaya devam ediyor. Nispeten zengin bir mahallede yaşamasına rağmen, torununun okul ücretinin 4 ayda ikiye katlanması için çocuklarına yardım ediyor. Guillermo, fiyat artışları nedeniyle tek tadı olan purodan da vazgeçiyor: 300 pezo (1,29 $) paketi şimdi 4.200 pezo (18,16 $).
Arjantin Pezosu’nun ABD Doları karşısında hızla değer kaybetmesi, ülkedeki enflasyonun artmasının en değerli nedenlerinden biri olurken, dolar üzerinden tatil veya araba, zengin Arjantinliler için bile bir hayal haline geldi.
Psikolog ve iki çocuk annesi Jessica, arabalarını değiştirip yurt dışına tatile çıkabildiklerini ancak artık bunu yapamayacaklarını ama yine de şanslı olanlardan olduklarını anlatıyor.
Ekim ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin Arjantin’de ekonomiyi daha da kötüleştireceği düşünülürken, mevcut Cumhurbaşkanı Alberto Fernandez, eski lider Mauricio Macri ve eski Genel Başkan Yardımcısı Kristina Kirchner seçime aday değil.
Ülkede siyasi belirsizlik hüküm sürerken vatandaşlar, banka mevduatlarına bile el konulan 1989-90 ve 2001-02 dönemlerinde yaşanan ekonomik krizlerin yaşanmasından korkuyor.
